Dlaczego nie umiemy mówić “nie”?
Nawet najbardziej asertywne, pewne siebie osoby, czasami mają problem z asertywnością.
- Dlaczego nie jesteśmy asertywni?
- Czemu w niektórych okolicznościach na nic zdaje się wiedza, wieloletnia praktyka, a nawet tak popularny obecnie trening asertywności?
Kiedy nie mamy dostępu do swoich uczuć, potrzeb i pragnień — podążamy ścieżką, którą wyznaczył nam ktoś inny.
Ideą asertywności jest branie odpowiedzialności za siebie — za swoje potrzeby, emocje, zachowania i głoszone opinie. Tym, co zadecyduje o braku asertywności, może być ograniczony dostęp do tych informacji. Jeśli nie wiemy, czego naprawdę nam potrzeba, to w jaki sposób mielibyśmy to egzekwować w codziennym życiu?
Strach przed opinią innych może być wrogiem asertywności
Często mogą blokować nas przekonania, bazujące na popularnych mitach dotyczących asertywności. Jeśli na głębszym poziomie świadomości wierzymy, że asertywność to chamstwo, manipulowanie i wykorzystywanie innych, ciągłe odmawianie albo dążenie “po trupach” do celu, to czy będziemy chcieli stać się taką osobą w oczach innych?
Nie potrafimy być asertywni, kiedy boimy się, że zostaniemy przez to odrzuceni
Liczne badania potwierdziły związek wsparcia społecznego i asertywności. Często nie zachowujemy się asertywnie, bo boimy się, że zranimy uczucia drugiej osoby. Pojawia się w nas również poczucie winy, kiedy stawiamy swoje potrzeby nad potrzebami bliskiej osoby. Możemy unikać asertywnych zachowań, po to, aby uniknąć ewentualnych konfliktów.
Nie nad wszystkim mamy kontrolę
Często pragniemy stać się bardziej asertywni, aby nie ulegać wpływom innych osób. Niestety, zdaniem psychologów społecznych, nie jest to możliwe, bo nie zawsze jesteśmy świadomi, że ktoś nami manipuluje. Wówczas nasze zachowania są zautomatyzowane i pozostają w rękach wrodzonych mechanizmów.
Jeśli zadowolisz wszystkich — nie zadowolisz siebie
Istota naszego człowieczeństwa leży w budowaniu relacji społecznych; nic więc dziwnego, że naturalnie chcemy być lubiani przez osoby w naszym otoczeniu. Niestety, często robimy to własnym kosztem; nie da się ciągle mówić wszystkim „tak” nie mówiąc sobie ” nie”.
Dyskomfort związany z podejmowaniem zachowań asertywnych, często wynika z niezrozumienia, czym ona właściwie jest. Jeśli chcemy być asertywni, musimy zrozumieć, że asertywność opiera się na otwartości i równości. Daje wszystkim bezpieczną przestrzeń — bazuje na uczciwości i bezpośredniości w wyrażaniu swoich opinii oraz potrzeb, a jednocześnie uważnie słucha i szanuje potrzeby innych.
Bibliografia:
- Budzyńska, A. (2022). Asertywność i pewność siebie. Wydawnictwo Pełne Czasu.
- Clyman, N. (2020). Understanding assertiveness with social anxiety: what it is and what it is not. National Social Anxiety Center.
- Kulik, A. (2012). Asertywność, wsparcie społeczne a przewlekle zmęczenie u nastolatków. Przegląd Psychologiczny, 55(1), 79-95.
- Wojciszke, B. (2020). Psychologia społeczna. Wydawnictwo Naukowe Scholar.