Kim jest kobieta idealna? Musi być zawsze zadbana i wysportowana, dużo czytać, w pracy dawać z siebie wszystko, w domu być wspaniałą partnerką i anielsko cierpliwą matką? Być może, natomiast z całą pewnością taka osoba nie istnieje. Mimo to, wiele kobiet odczuwa presję spełniania wysokich wymagań we wszystkich sferach życia. Z jednej strony tradycyjna rola kobiety, a z drugiej pragnienie zawodowego spełnienia i niezależności. I to powtarzane jak mantra słowo: „muszę”.
Wyniki wewnętrznego badania firmy Hewlett Packard pokazały, że mężczyźni częściej aplikują o awans spełniając 60% wymaganych kryteriów, podczas gdy kobiety robią to dopiero gdy spełnią je wszystkie. Kobiety są nieco bardziej skłonne do przestrzegania reguł gry, podczas gdy mężczyźni chętniej podejmują ryzyko[1]. Staramy się spełniać normy społeczne zgodnie z wartościami, jakie wpajano nam w dzieciństwie: dbanie o relacje i ugodowość. Pogodzenie ich z dbaniem o własne potrzeby nie jest łatwym zadaniem.
Perfekcjonizm to nie to samo co dążenie do rozwoju. Według badaczki Brené Brown, jest on wynikiem przekonania, że poprzez osiągnięcie perfekcji we własnym wyglądzie i działaniach, możemy zminimalizować ryzyko lub uchronić się przed zawstydzeniem, poczuciem winy lub oceną innych[2]. „Muszę” bierze się z lęku przed porażką i odrzuceniem. Pod jego wpływem wierzymy, że lepiej jest się wycofać niż zaryzykować porażkę. Odbieramy sobie prawo do popełniania błędów, a w efekcie tracimy sprawczość, poczucie własnej wartości i autentyczność. Znikamy.
Z niezdrowym perfekcjonizmem można i warto walczyć. Przede wszystkim, warto zadać sobie pytanie: dlaczego obawiam się porażki? Jaka jest najgorsza rzecz, jaka może się z nią wiązać? Jeśli jest to poczucie odrzucenia lub ośmieszenia, warto się zastanowić, czy nie uzależniamy naszej samooceny od wydarzeń w naszym życiu. Czasem łatwo jest zapomnieć o tym, że niezależnie od poziomu naszych umiejętności, jesteśmy obiektywnie wartościowymi osobami. W takim wypadku praca nad pewnością siebie samodzielna lub z terapeutą może być tą właściwą drogą. A wreszcie, cytując Natalię de Barbaro: „Nie cykorz, siostro. Bój się i rób. Ćwicz się w mówieniu o sobie dobrze. Za jakiś czas przekonasz się, że boisz się mniej”.
[1] Spośród kobiet i mężczyzn, którzy nie zaaplikowali na wyższe stanowisko nie spełniając 100% wymagań zawartych w opisie stanowiska: zaledwie 8% mężczyzn odpowiedziało, że nie zrobili tego, ponieważ postępowali zgodnie z instrukcją, podczas gdy tę samą odpowiedź wybrało aż 15% pytanych kobiet.
Źródło: https://hbr.org/2014/08/why-women-dont-apply-for-jobs-unless-theyre-100-qualified.
[2] Fragment wypowiedzi w rozmowie z Oprah Winfrey: https://www.youtube.com/watch?v=_YeulUgWNp8&t=187s.
Źródła:
de Barbaro, N., Czuła Przewodniczka. Kobieca Droga do Siebie. Warszawa, 2021.
Dr. Brené Brown on Faking It, Perfectionism and Living Wholeheartedly | SuperSoul Sunday | OWN. Online: https://www.youtube.com/watch?v=_YeulUgWNp8&t=187s.
Madejska, M., Perfekcjonizm – główny sponsor stresu kobiet, „Infor.pl”, online: https://kadry.infor.pl/kadry/hrm/szkolenia_i_rozwoj/680664,Perfekcjonizm-glowny-sponsor-stresu-kobiet.html.
Marsh, S., The pressure of perfection: five women tell their stories, „The Guardian” 14.10.2016, online: https://www.theguardian.com/commentisfree/2016/oct/14/perfect-girls-five-women-stories-mental-health.
Mohr, T.S., Why Women Don’t Apply for Jobs Unless They’re 100% Qualified, „Harvard Business Review” 25.08.2014, online: https://hbr.org/2014/08/why-women-dont-apply-for-jobs-unless-theyre-100-qualified.