Można mieć nadzieję i być przy nadziej. Można mówić o kimś, że jest beznadziejny i że nadzieją jest matką głupich (ale Boże broń, że to ta sama, która idzie pod rękę z Wiarą i Miłością). Każdy rozumie i definiuje nadzieję inaczej. Dzisiaj powiemy sobie, czy lepiej ją mieć, czy jest do życia całkowicie zbędna.
Rola nadziei w życiu człowieka
Wyniki badań udowodniły, że ludzie z wysokim stopniem nadziei mają bardziej optymistyczny obraz siebie, trudności traktują jako wyzwania, koncentrują się na sukcesie niż na ewentualnej porażce, a wszystko to wpływa na posiadanie pozytywnych emocji. Potrafią szybciej przystosować się do nowego środowiska, stosują różne, kreatywne strategie, aby osiągnąć cel, łatwiej przezwyciężają niespodziewane trudności, nie boją się podejmować wielkich wyzwań. W konfrontacji z sytuacjami stresowymi są bardziej stabilne i wytrzymałe. Całkowicie odwrotnie dzieje się w świecie psychicznym osób o niskim poziomie nadziei. Im mniej nadziei, tym więcej depresji, smutku, lęku i tendencji samobójczych. Czy to oznacza, że lepiej mieć nadziei dużo niż nie mieć jej wcale? Jak to we wszystkich zjawiskach w psychologii — to zależy.
Równowaga to podstawa
Erich Fromm uważał, że nadzieja jest kuriozalna, ponieważ: „nie jest ani biernym oczekiwaniem, ani nierealnym wymuszeniem wydarzeń, które nie mogą zaistnieć. Jest jak gotowy do ataku tygrys, który skoczy tylko wtedy, gdy nadejdzie właściwy moment”. Nadzieja ma wpływ na jakość spostrzegania i oceniania świata zewnętrznego oraz na to, co myślimy o sobie samych i jak siebie opisujemy. Potrzeba jednak jej odpowiedniej dawki, aby stała się skutecznym narzędziem sprzyjającym nam w osiąganiu zamierzonych rezultatów. Jednak ciągłe karmienie się złudną nadzieją może stać się powodem rozczarowań i bólu. Z kolei całkowite pozbycie się nadziei zmniejsza naszą determinację, utrudnia osiąganie celów i sprawia, że nasz rozwój staje się praktycznie niemożliwy.
Nadzieja odzyskana
Nadzieja kształtuje się bardzo wcześnie w rozwoju psychiki. Wg Eriksona o jest jednym z pierwszych osiągnięć umysłu dziecka na drodze formowania się jego ego. Stanowi ważny element prywatnej teorii świata i jak już wiemy, wpływa na sposób rozwiązywania przez jednostkę kolejnych wyzwań i jest podstawą dalszego rozwoju psychicznego. Charles Snyder uważał, że nic nie stoi na przeszkodzie, abyśmy sami, w procesie samokształcenia rozwijali tę perspektywę, dlatego nawet jeżeli dziecko dorasta w nieprzychylnym mu środowisku, posiada zdolność rozwoju nadziei nawet w późniejszych fazach.
Narzędzie sukcesu
Nadzieja jest źródłem motywacji do działania i przezwyciężania napotykanych przeszkód dzięki przekonaniu o silnej woli oraz możliwości wykorzystania własnych kompetencji. Jest także jednym z najważniejszych warunków działania w biznesie. Przekonanie, że realizacja wybranego celu jest możliwa, oraz że jest się osobą, która ten cel zrealizuje, mimo napotkanych przeszkód jest kluczowa w skutecznym prowadzeniu i zarządzaniu zespołem pracowników lub całą organizacją.
Dodatek:
Odpowiedz szczerze na poniższe pytania — dowiesz się, czy masz nadzieję (przewaga odpowiedzi twierdzących), czy jednak karmisz się złudzeniami (przewaga odpowiedzi przeczących).
- Jestem świadomy mojego własnego wpływu na przebieg wydarzeń?
- Działam, aby osiągnąć cel.
- Nie przyglądam się biernie rozwojowi sytuacji.
- Znam powody, dla których zależy mi na spełnieniu moich oczekiwań.
- Wiem, że istnieją obiektywne przesłanki powodzenia.
- Znam powody, dla którego wierzę w osiągnięcie celu.
- Jestem w stanie pogodzić się z wynikiem, jakikolwiek on będzie.
