Czy wystarczy myśleć pozytywnie, aby coś zmienić w swoim życiu?
W Internecie możemy natknąć się na samozwańczych guru, którzy przekonują, że wystarczy codziennie afirmować, aby mieć absolutnie wszystko, czego się zapragnie — zdrowie, bogactwo, miłość. Ale czy na pewno to takie proste?
Czym jest afirmacja?
W psychologii pozytywnej afirmacją określa się pozytywne stwierdzenie
(lub zestaw stwierdzeń), które należy regularnie powtarzać w celu poprawy samooceny lub zmiany negatywnego myślenia. Afirmacje mogą dotyczyć zarówno siebie (i własnych stanów wewnętrznych), jak i postrzegania innych ludzi czy konkretnych zasobów.
Autoafirmacje — czy to może w czymś pomóc?
Pomimo że to względnie świeże odkrycie Internetu — jest to temat, którym od lat zajmują się psychologowie. Badania wykazały, że afirmacje:
- wspierają radzenie sobie ze stresem — zmniejszają zarówno psychologiczne, jak i fizjologiczne reakcje na stres. Jest to praktyka często polecana przed wszelkimi wystąpieniami publicznymi;
- mogą pomóc uporać się z trudnymi, zagrażającymi komunikatami, takimi jak złe informacje o stanie zdrowia — dodają pacjentom wiary i nadziei;
- są wsparciem dla zmiany nawyków na lepsze i zdrowsze — zachęcają do większej aktywności fizycznej lub spożycia większej ilości owoców.
Celem afirmacji jest zachęcenie do bardziej optymistycznego nastawienia i zmiana negatywnych, blokujących przekonań. Dlatego często są polecane w celu poprawy samopoczucia, lepszego radzenia sobie z trudnymi emocjami czy polepszenia samooceny.
Czy jest jakiś haczyk?
Pomimo że z sukcesem radzą sobie w wielu sferach — nie jest to rozwiązanie pozbawione wad. Badania pokazują, że im gorszy jest stan danej osoby (im poważniejsze są jej problemy z obniżonym nastrojem, brakiem wiary w siebie, niskim poczuciem własnej wartości), tym bardziej afirmacje szkodzą, zamiast pomagać. Wynika to głównie z tego, że taka osoba nie wierzy w to, co afirmuje. Wówczas afirmacja nie napawa optymizmem i nie dodaje wiary w siebie, a jedynie skupia uwagę danej osoby na braku (cechy lub zasobu, który był afirmowany).
Afirmacje to nie magiczne zaklęcia, które zmienią bieg świata na taki, jakiego pragniemy — nie są zmianą samą w sobie. Mogą stanowić pierwszy krok w dążeniu do tego, co dla nas ważne; lub uzupełnienie całego procesu. Jednak pomiędzy „chcieć” i „móc” jest jeszcze ważna praca do wykonania. Ale czy to nie ona czyni nas sprawczymi?
Źródła:
- J. V. Wood, E. Perunovic, J. W. Lee. (2009). Positive Self-Statements: Power for Some, Peril for Others. Psychological Science, 20, 860 – 866.
- J. D. Creswell, W. Welch, S. E. Taylor, D. K. Sherman, T. Gruenewald, T. Mann. (2005) Affirmation of personal values buffers neuroendocrine and psychological stress responses Psychological Science,16, 846-851.
- T. Epton. (2008). Self-affirmation promotes health behavior. Health Psychology, 27(6) 746-52.
