Syn Ewy właśnie wyprowadził się z domu i rozpoczął studia. Ewa nie może odnaleźć się w nowej sytuacji — odczuwa ogromną pustkę i żal.
Olga nagle straciła pracę. Pomimo upływu czasu, wciąż nie może pogodzić się z zaistniałą sytuacją i czuje, że została potraktowana niesprawiedliwie.
Brat Wojtka utonął w trakcie wakacyjnego wyjazdu. Doświadczenie śmierci wstrząsnęło nim — pomimo upływu czasu, nie jest w stanie sobie poradzić z tą sytuacją.
Wszystkie te osoby, wskutek życiowych doświadczeń, znalazły się w sytuacji kryzysowej. Czym jest kryzys?
Według współczesnych koncepcji psychologicznych kryzys to ”przejściowy stan nierównowagi wewnętrznej, wywołany przez krytyczne wydarzenie lub wydarzenia życiowe”. 1
Może spotkać każdego z nas i naszych bliskich. Czy wiesz, jak wesprzeć osobę w kryzysie?
Skorzystaj z kryzysowego ABC, w którym zapisałam najważniejsze wskazówki, którymi trzeba się kierować w rozmowach i byciu z osobą w kryzysie:
A – akceptacja wszystkich emocji, myśli i doświadczeń.
B – bezpieczeństwo. Stwórz warunki, w których poczuje się komfortowo.
C – cierpliwość. Daj jej czas i nie naciskaj na szybkie zażegnanie kryzysu.
D – dostępność. Bądź, kiedy tego potrzebuje.
E – empatia. Spróbuj postawić się na jej miejscu, aby móc lepiej zrozumieć, co odczuwa.
F – facylitacja. Pomóż w rozwiązaniu problemu poprzez ułatwienie wyrażania uczuć i myśli.
G – gotowość do wysłuchania. Słuchaj otwarcie, uważnie i bez oceny.
H – holistyczne podejście. Zapewnij kompleksowe wsparcie, uwzględniając wszystkie aspekty życia – emocje, ciało, umysł i duchowość.
I – indywidualizacja. Dostosuj wsparcie do jej unikalnych potrzeb.
J – jakość relacji. Dąż do tworzenia więzi opierającej się na wzajemnym zaufaniu.
K – kierowanie uwagi na potrzeby i uczucia, bez unieważniania ich.
L – leczenie traumy. Pomóż zrozumieć skutki zaistniałej sytuacji i nauczyć się z nią skutecznie radzić.
M – mindfulness. Zachęć do świadomego doświadczania i bycia obecnym tu i teraz.
N – negocjacje. Dąż do porozumienia w kwestiach związanych ze wsparciem i rozwiązaniami, przy jednoczesnym szanowaniu autonomii.
O – otwartość. Bądź gotów na przyjęcie emocji, myśli i doświadczeń bez uprzedzeń ani osądów.
P – profesjonalna pomoc. Pomóż w uzyskaniu wsparcia wykwalifikowanego specjalisty – psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry.
Q – quick response (szybka reakcja). Jeżeli coś Cię niepokoi – reaguj.
R – rozumienie potrzeb: emocjonalnych, fizycznych i praktycznych.
S – skoncentrowanie na rozwiązaniach. Pomóż skierować uwagę na możliwe sposoby poradzenia sobie z trudnościami.
T – troska o siebie. Zadbaj o siebie, aby móc aktywnie udzielić wsparcia drugiej osobie.
U – unikanie osądzania. Pamiętaj, że każdy kryzys ma swój własny, unikalny charakter. Powstrzymaj się od ocen.
W – współczucie. Reaguj empatycznie, wyrażając zrozumienie i sympatię.
Z – zrozumienie. Pamiętaj, że kryzysy różnią się przyczyną, intensywnością i możliwymi skutkami – uwzględnij unikalny charakter zaistniałej sytuacji.
Doświadczenie kryzysu jest jednym z podstawowych ludzkich doświadczeń — nie da się go uniknąć (chociaż tego sobie właśnie zawsze życzymy). Korzystaj z kryzysowego ABC i wspieraj świadomie.
- Badura – Madej, W. (1996). Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. ↩︎
